Parimet themelore të Organizata Ndërkombëtare e Punës (ILO)
Organizata Ndërkombëtare e Punës (ILO) është një agjenci e Kombeve të Bashkuara që synon promovimin e të drejtave të punës, sigurisë dhe mirëqenies së punëmarrësve në nivel ndërkombëtar. ILO ndihmon në hartimin dhe zbatimin e standardeve të punës dhe promovon punë të denjë për të gjithë.
Cilat janë Parimet Kryesore të Organizata Ndërkombëtare të Punës (ILO)?
Ato janë të parashikuara në Deklaratën Universale të të Drejtave të Njeriut, Kushtetutën e ILO-s, Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë ose Kodin e Punës.
E Drejta për Organizim dhe Negociata Kolektive
E drejta e punëmarrësve dhe e punëdhënësve për të formuar dhe për t'u bashkuar me organizatat e zgjedhjes së tyre është një nga elementët e një shoqërie të lirë dhe të hapur. E vlerësuar si një ndër të drejtat themelore ndihmon në rregullimin e marrëdhënieve pune për të siguruar të drejta të barabarta dhe kushte të përshtatshme të punës.
Eliminimi i të Gjitha Formave të Punës së Detyruar ose të Detyrueshme
Puna e detyruar mund të kuptohet si punë që kryhet në mënyrë të pavullnetshme dhe nën kërcënimin e çdo dënimi. Ai i referohet situatave në të cilat personat detyrohen të punojnë nëpërmjet përdorimit të dhunës ose frikësimit. Puna e detyruar mund t'u imponohet të rriturve dhe fëmijëve, nga autoritetet shtetërore, nga ndërmarrjet private ose nga individët.
Ndalimi i Punës së Fëmijëve
"Punë e fëmijëve" përfshin punë që privon fëmijët nga fëmijëria, potenciali dhe dinjiteti i tyre, ndikojnë negativisht në shëndetin fizik dhe mendor. Kjo përfshin çdo punë që pengon shkollimin, ndalimin në shkollë ose kombinimin e shkollës me punën, e ndaluar sipas Kodit të Punës për fëmijët nën 16 vjeç, ndërsa për ata nga 16 deri në 18 vjeç lejohet me rregulla të veçanta.
Eliminimi i Diskriminimit në Lidhje me Punësimin dhe Profesionin
Diskriminimi në punë shfaqet në shumë forma dhe mjedise të ndryshme dhe kupton çdo dallim, përjashtim, kufizim ose parapëlqim që prek individët për shkak të gjinisë, racës, origjinës kombëtare, orientimin seksual, aftësinë e kufizuar, opinionit politik, dhe faktorëve të tjerë. Ky diskriminim mund të jetë i drejtpërdrejtë ose indirekt. I drejtpërdrejtë ndodh kur praktikat ndaj individëve të caktuara janë të bazuar në dallime të qarta, ndërsa indirekt ndodh kur rregullat ose praktikat, edhe pse duken të barabarta, në praktikë sjellin përjashtime të padrejta. Parimi i ndalimit të diskriminimit përfshin dallimet dhe të gjithë faktorët e tjerë që ndikojnë në mundësinë e punësimit dhe zhvillimit profesional në të njëjtën mënyrë me të tjerët.
Një Mjedis Pune të Sigurt dhe të Shëndetshëm
Punëmarrësit duhet të mbrohen nga sëmundjet, sëmundjet profesionale dhe dëmtimet që vijnë nga punësimi i tyre. Ai përfshin zbatimin e politikave, proçedurave dhe praktikave që sigurojnë mirëqenien fizike, mendore dhe emocionale të njerëzve ndërsa ata janë në punë.
Drejta për të qenë të informuar dhe për mbrojtjen e të dhënave personale
Përfshin të drejtën e punëmarrësve për të marrë informacion të rregullt nga punëdhënësi mbi aktivitetet e ndërmarrjes dhe për të pasur kontroll mbi të dhënat personale të tyre që përpunohen në kontekstin e marrëdhënies së punës. Ky parim thekson nevojën për transparencë dhe respektimin e privatësisë, duke krijuar një ambient të sigurt dhe të besueshëm për menaxhimin e informacioneve të punëmarrësve në mënyrë që të respektohet integriteti i tyre.
Legjislacioni në Shqipëri që Rregullon të Drejtat në Vendin e Punës Detyrimet në Vendin e Punës
Shfletoni ligjet duke klikuar butonat më poshtë
Çfarë duhet të kemi parasysh para se të nënshkruajmë një kontratë?
-
Identitetin e palëve
-
vendin e punës
-
përshkrimin e përgjithshëm të punës
-
datën e fillimit të punës
-
kohëzgjatjen, kur palët lidhin kontratë me afat të caktuar;
-
kohëzgjatjen e pushimeve të paguara
-
afatin e njoftimit për zgjidhjen e kontratës
-
elementet përbërëse të pagës dhe datën e dhënies së saj;
-
kohën normale javore të punës;
-
referenca në kontratën kolektive në fuqi
-
periudhën e provës;
-
llojet dhe procedurat e masave disiplinore, nëse nuk ka kontratë kolektive
Informacione mbi pagën
Paga është shpërblimi në të holla i punës që kryhet. Paga jepet në monedhën shqiptare (lek), por mund të jepet edhe në monedha të tjera sipas marrëveshjes së kryer midis punëmarrësit dhe punëdhënësit.
Paga nuk mund të jetë më e ulët se paga minimale. Paga minimale vendoset me Vendim të Këshillit të Ministrave.
Paga në vendin tone jepet vetëm nëpërmjet sistemit bankar dhe jo në mënyra të tjera.
Punëdhënësi zbret nga paga e punëmarrësit tatimin mbi të ardhurat dhe kontributin e sigurimeve shoqërore, shëndetësore të parashikuara me ligj, me akte nënligjore, me kontrata kolektive ose me kontrata individuale.
Llogarisni pagën tuaj duke përdorur llogaritësin e pagës
Kalendari i pushimeve zyrtare 2024
01 janar 2024 | Festat e Vitit të Ri |
02 janar 2024 | Festat e Vitit të Ri |
14 mars 2024 | Dita e Verës |
15 mars 2024 | Ditë pushimi *** |
22 mars 2024 | Dita e Nevruzit |
31 mars 2024 | E diela e Pashkëve Katolike* |
10 prill 2024 | Dita e Bajramit të Madh** |
01 maj 2024 | Dita Ndërkombëtare e Punëtorëve |
05 maj 2024 | E diela e Pashkëve Ortodokse* |
16 qershor 2024 | Dita e Kurban Bajramit** |
05 shtator 2024 | Dita e Shenjtërimit të Shenjt Terezës |
22 nëntor 2024 | Dita e Alfabetit |
28 nëntor 2024 | Dita Flamurit dhe e Pavarësisë |
29 nëntor 2024 | Dita e Çlirimit |
08 dhjetor 2024 | Dita Kombëtare e Rinisë* |
25 dhjetor 2024 | Krishtlindjet |
* Në rastet kur festa apo festat zyrtare bie/bien në ditën apo ditët e pushimit javor (e shtunë dhe/ose e diel), atëherë pushimi shtyhet në ditën apo ditët pasardhëse të punës (e hënë dhe e martë).
**Shënim: Data e festave të Kurban Bajramit dhe Bajramit të Madh mund të ndryshojë sipas kalendarit hënor. Në rast se do të ketë ndryshime, do të viheni në dijeni me një njoftim të dytë.
Ku mund të drejtohemi për respektimin e të drejtave të punës? për informacion më të detajuar?
Inspektorati i Punës
Inspektorati i Punës funksionon si institucion ligjor me detyrë kryesore inspektimin e ambienteve të punës për të siguruar mbrojtjen e punëmarrësve dhe zbatimin e ligjeve të punës. Inspektorët kontrollojnë rregullisht aspektet e punës, përfshirë orarin, pagën, sigurinë, higjienën, dhe punësimin e fëmijëve, duke garantuar zbatimin e parashikimeve ligjore dhe mundësinë e ankesave të qytetarëve.
WebsiteKomisioneri për Mbrojtjen nga Diskriminimi
Komisioneri për Mbrojtjen nga Diskriminimi, ka si objektiv të punës së tij ndalimin e diskriminimit në çdo fushë të jetës tonë dhe në adresimin e këtyre rasteve. Çdo qytetar është i lirë ti drejtohet këtij institucioni nëse gjatë marrëdhënieve të punës, dhe jo vetëm, ndihet i diskriminuar nga veprimet ose mosveprimet e të tjerëve.
WebsiteAvokati i Popullit
Avokati i Popullit është një organ kushtetues që ka në fokusin e tij mbrojtjen e të drejtave themelore të individit, ku bën pjesë dhe e drejta për punë. Çdo qytetar shqiptar ose i huaj mund ti drejtohet institucionit të Avokatit të Popullit nëse përballet me shkeljen e të drejtave të tij, ankesa mund të drejtohet nëpërmjet postës elektronike, online ose të paraqiteni përpara zyrave të institucionit.
WebsiteAvokati i Popullit
Avokati i Popullit është një organ kushtetues që ka në fokusin e tij mbrojtjen e të drejtave themelore të individit, ku bën pjesë dhe e drejta për punë. Çdo qytetar shqiptar ose i huaj mund ti drejtohet institucionit të Avokatit të Popullit nëse përballet me shkeljen e të drejtave të tij, ankesa mund të drejtohet nëpërmjet postës elektronike, online ose të paraqiteni përpara zyrave të institucionit.
WebsiteE Drejta Sindikale dhe Kontrata Kolektive
Organizatat sindikale dhe ato të punëdhënësve janë shoqata të pavarura që krijohen vullnetarisht për përfaqësimin dhe mbrojtjen e të drejtave dhe interesave të anëtarëve në aspektet ekonomike, profesionale dhe shoqërore. Të punësuarit kanë të drejtë të anëtarësohen lirisht në organizata sindikale për të mbrojtur interesat e tyre në punë.
Akti i krijimit dhe statuti i çdo organizate duhet të nënshkruhen nga jo më pak se 5 anëtarë themelues për organizatën e punëdhënësve dhe jo më pak se 20 anëtarë themelues për organizatën sindikale. Në statut detyrimisht duhet të përcaktohen:
- emri i organizatës;
- vendi ku ndodhet selia e saj;
- qëllimet e saj;
- kushtet e pranimit, të dorëheqjes dhe të përjashtimit të anëtarëve;
- të drejtat dhe detyrat e anëtarëve;
- përbërja dhe funksionimi i organeve drejtuese
- kohëzgjatja e mandateve;
- sipas rastit, përkatësia në federatë ose në konfederatë
- si dhe masat që merren në rast shpërndarjeje.
Kontrata kolektive është e vlefshme vetëm në formë të shkruar. Ajo përmban dispozita mbi lidhjen, përmbajtjen, përfundimin, e kontratës individuale të punës, formimin profesional. Kontrata kolektive nuk mund të përmbajë dispozita më pak të favorshme se kontrata individuale, apo të akteve ligjore në fuqi. Kontrata kolektive e punës lidhet nga një ose disa punëdhënës ose organizata punëdhënësish nga njëra anë dhe një ose disa sindikata nga ana tjetër.